Basınç konusu
Merhaba,
Basınç, bir yüzeye etki eden kuvvetin, yüzey alanına bölünmesi ile elde edilen bir ölçüdür. Basınç, atmosferik basınç, hidrostatik basınç, osmotik basınç, dinamik basınç gibi farklı tiplerde olabilir.
Basınç birçok alanda kullanılan önemli bir kavramdır. Basınç, bir cismin birim yüzeyine uygulanan kuvvettir. Basınç, genellikle Newton/metre kare (N/m2) veya Pascal (Pa) birimi ile ölçülür. Bu birimler birbirlerine eşdeğerdir, çünkü 1 N/m2, 1 Pa'ya eşittir. Basınç aynı zamanda bar, atmosfer (atm), pound-force/square inch (psi), milimetre civa veya santimetre su sütunları gibi farklı birimlerde de ifade edilebilir.
Basınç, gazlar, sıvılar ve katılar üzerinde etkili olabilir. Gazlar ve sıvılar, basınç altında akışa karşı koyabilirler, katılar ise deformasyona karşı koyabilirler. Basınç ayrıca, termodinamiğin temel bir değişkenidir ve hacim ile konjüge olarak ilişkilidir. Basınç, gaz yasalarının birçok formülünde de kullanılır.
Atmosferik basınç, atmosferin yeryüzüne uyguladığı basınçtır ve deniz seviyesinde normal hava basıncı olarak kabul edilir. Hidrostatik basınç, sıvıların bir yüzeye uyguladığı basınçtır ve derinlik arttıkça artar. Osmotik basınç, yarı geçirgen bir zar ile ayrılmış iki çözeltinin farklı konsantrasyonlarının yol açtığı basınçtır.
Dinamik basınç, hareket eden bir sıvının etkisiyle oluşan basınçtır ve genellikle aerodinamik veya hidrodinamik uygulamalarda önemlidir.
Basınç ölçüleri için kullanılan birimler arasında Pascal (Pa), bar (bar), atmosferik basınç (atm), pound-force per square inch (psi) gibi birimler yer alır. Basınç, endüstriyel uygulamalarda birçok alanda kullanılan önemli bir fiziksel ölçüttür.
Basınç (sembol: p veya P), dağıtılan kuvvetin yüzeye dik uygulandığı birim alan başına düşen kuvvettir. Manometrik basınç (bazen gage pressure olarak yazılır), ortam basıncına göre ölçülen basınçtır.
Basıncın ifade edilmesinde farklı birimler kullanılır. Bunlardan bazıları bir birim alan başına düşen birim kuvvetten türetilir; örneğin, SI biriminde basınç, paskal (Pa), bir metre kare başına bir newton (N/m2) eşittir. Benzer şekilde, pound-force per square inch (psi, sembol lbf/in2), İngilizce ve ABD geleneksel sistemlerindeki basınç birimi olarak kullanılır.
Basınç, standart atmosferik basınç olarak da ifade edilebilir; atmosfer (atm), bu basınca eşittir ve torr, bunun 1⁄760'ı olarak tanımlanır. Santimetre su, cıva milimetre ve cıva inç gibi manometrik birimler, bir manometrede belirli bir sıvının sütun yüksekliği ile basınçları ifade etmek için kullanılır.
Basınç bir skaler büyüklüktür. Vektörel yüzey elemanı (bir yüzeye dik vektör) ile üzerine uygulanan normal kuvveti ilişkilendirir. Basınç, iki normal vektörü ilişkilendiren skaler orantılılık sabiti olarak tanımlanır:
Basınç, uçaklar, gemiler, otomobiller, trenler ve binalar gibi birçok yapıda önemli bir rol oynar. Örneğin, uçaklarda kanatların altındaki hava basıncı, uçağın havada kalmasını sağlar. Benzer şekilde, bir binanın duvarlarındaki basınç, binanın stabilitesini sağlamak için hesaplanmalıdır. Ayrıca, basınç, tıp alanında da önemli bir rol oynar. Kan basıncı, beyin omurilik sıvısı basıncı ve akciğerlerdeki hava basıncı gibi birçok tıbbi ölçüm basınç ile ilgilidir.
Sonuç olarak, basınç, birçok alanda kullanılan ve hayatımızın birçok yönünde önemli bir rol oynayan bir kavramdır.
+ Kompresörler için kontrol cihazları
+ Endüstriyel sensörler ana sayfa
+ Basınçlı Hava Kontrolü PLC sistemleri -